نکات کلیدی در مورد ویتامین ب 12

ویتامین B12

ویتامین B12 یکی از ویتامین های مهم گروه B می باشد .این ویتامین برای سلامت بافت عصبی ، عملکرد مغز و تولید گلبول های قرمز خون لازم است.

نام دیگر ویتامن B12 کوبالامین است. پایین آمدن سطح ویتامین B12 موجب  کمبود آن و منجر به علائم عصبی برگشت ناپذیر می شود. افراد زیادی در جامعه با کمبود انواع ویتامین ها مواجه هستند که شاید خودشان از آن اطلاع نداشته باشند.

عملکرد ویتامین B12

این ویتامین برای عملکرد مغز در سنتز گلبول های قرمز در بدن بسیار مهم می باشد. کم خونی و ناراحتی های عصبی نیز از عوارض کمبود آن است . افراد بالای 14 سال باید روزانه بیش از 2.4 میکروگرم از آن مصرف کنند. این ویتامین به طور طبیعی در گوشت موجود است ، اما برای افراد گیاه خوار و کسانی که گوشت نمی خورند ، باید به صورت مکمل غذایی دریافت گردد .

ویتامین B12 چیست؟

ویتامین 12ب ویتامین محلول در آب است. یعنی که می تواند در آب حل شود و از طریق جریان خون عبور کند.

بدن انسان می تواند ویتامین B12 را تا چهار سال ذخیره کند.

هرگونه ویتامین B12 اضافی از طریق ادرار دفع می شود.

ویتامین B12 بزرگترین و پیچیده ترین ویتامین از نظر ساختاری است.

این ویتامین به طور طبیعی در محصولات گوشتی وجود دارد و در صنعت از سنتز تخمیر باکتریایی قابل تولید است.

خوراکی ها

این ویتامین به طور معمول در گیاهان وجود ندارد .

در مواد خوراکی مانند:

• گوشت گاو
•  گوشت بره
• گوشت مرغ
• انواع ماهی (به خصوص ماهی تن)

و محصولات لبنی مانند :

• شیر
• پنیر
• ماست و غیره …

موجود می باشد .

قبل از به وجود آمدن علائم کمبود و نیاز به درمان ، می توان با استفاده از رژیم غذایی مناسب و مغذی از بروز بسیاری از مشکلات جلوگیری کرد.

فواید

این ویتامین جهت تقویت عملکرد طبیعی مغز و سیستم عصبی اهمیت بسزایی دارد .

ویتامین B12 در ایجاد و تنظیم DNA و ساخت گلبول های قرمز تاثیر دارد.با کمک به جذب اسید فولیک سبب آزاد سازی انرژی می شود.نقش آن در سنتز اسیدهای چرب نیز اثبات شده است .از آنجایی که  بدن انسان در هر دقیقه میلیون ها گلبول قرمز تولید می کند و ویتامین B12 به تکثیر آن کمک می نماید در صورت کمبود این ویتامین بدن دچار کم خونی می گردد .

شرایط مصرف

نوجوانان و بزرگسالان بالای 14 سال باید 2.4 میکروگرم و زنان باردار 2.6 میکروگرم و زنان شیرده 2.8 میکروگرم باید روزانه از این ویتامین مصرف نمایند .

گزارش مسمومیت از مصرف بیش از حد ثبت نشده است. اما همیشه قبل از مصرف مکمل ها با پزشک مشورت نمایید .

برخی از داروها مانند متفورمین که اغلب در بیماری دیابت نوع دو (دیابت غیروابسته به انسولین) بکارمی رود ممکن است در جذب ویتامین B12 تداخل ایجاد کند .

علائم کمبود ویتامین B12

در صورت کافی نبودن ویتامین B12 کمبود آن در بدن نمایان خواهد شد .کمبود آن می تواند منجر به آسیب برگشت ناپذیر و شدید ، به سیستم عصبی و مغز شود.

کمبود این ویتامین می تواند علائمی مانند افسردگی ، گیجی ، مشکلات حافظه و خستگی را به دنبال داشته باشد .علائم دیگرکمبود شامل یبوست ، کاهش اشتها و کاهش وزن است.

در صورت ادامه دار بودن آن تغییرات عصبی مانند بی حسی و گزگز دست و پا وحتی عدم حفظ تعادل به وجود می آید .

علائم کمبود در نوزادان حرکات غیرمعمولی مانند لرزش صورت و مشکلات رفلکس ، مشکلات تغذیه ای و در صورت عدم رفع آن در رشد کودک نیز تاثیر خواهد داشت .

در صورت کمبود ویتامین B12 در طولانی مدت خطر روان پریشی ، شیدایی و زوال عقل نیز وجود دارد.

از علائم کم خونی می توان به خستگی ، تنگی نفس و ضربان قلب نامنظم اشاره نمود. در صورت ابتلاء به کم خونی ممکن است موارد زیر  را تجربه نمایید :

• اسهال
• کاهش وزن
• ایجاد زخم در دهان یا زبان
• رنگ پریدگی یا زردی پوست
• مشکلات قاعدگی

همچنین افراد را مستعد به بیماریهای عفونی می نماید.

علائم و نشانه های اولیه عبارتند از:

• حرکات جزئی غیرقابل کنترل
• تغییرات کوچک در هماهنگی و دست و پا
• تغییرات جزئی خلق و خو و تغییر عاطفی
• مشکل در تمرکز و عملکرد در حافظه کوتاه مدت
• افسردگی
• تحریک پذیری

تغییرات احساسی دیگری که ممکن است به جای اینکه به طور مداوم رخ دهند ، متناوب باشند ، عبارتند از:

• پرخاشگری
•  عصبانیت
• رفتار ضد اجتماعی
•  بی علاقگی
•  افسردگی
•  هیجان
• نا امیدی
• بدخلقی
•  لجاجت

چه کسانی بیشتردر معرض خطر هستند ؟

•  گیاهخواران به دلیل اینکه رژیم غذایی عاری از محصولات غذایی حیوانی را دنبال می نمایند ، با خطر کمبود ویتامین B12 مواجه هستند .گیاهخواران در زمان بارداری و شیردهی دچار عوارض شدید تری خواهند شد .
• افرادی که دچارکم خونی پرنیشیوز ( بیماری خود ایمنی خونی ) هستند .
• افرادی که دچار مشکل روده باریک هستند و روده کوچک آنها با جراحی کوتاه شده ، ممکن است نتوانند کوبالامین را به درستی جذب نمایند .
• گاستریت ، بیماری سلیاک و بیماری التهابی روده به دلیل عدم جذب مواد مغذی ، کمبود ویتامین را به وجود می آورند.
• معتادان به الکل نیز در این دسته قرار می گیرند.

مکمل ها

بدلیل اینکه بعضی  از افراد در جذب ویتامین B12 از منابع غذایی مشکل دارند ، آنها باید از مکمل ها استفاده نمایند . مانند :

1. افراد مسن
2. بیماران مبتلا به کم خونی حاد
3. مبتلایان به آکلرو هیدریا یا اختلالات روده ای

مکمل ها را می توان به صورت خوراکی مصرف نمود. در بعضی از موارد حاد که مکمل های خوراکی کمکی نمی کنند باید ویتامین B12 تزریق شود. گیاهخواران می توانند مکمل هایی را برای جلوگیری از کمبود آن مصرف نمایند ، زیرا رژیم وگان سبب می شود که به طور طبیعی B12 وارد بدن نگردد . این امر به ویژه در دوران بارداری و در دوران شیردهی بسیار حادتر است. مکمل B12  برای خرید در فروشگاه های مواد غذایی سالم و فروشگاه آنلاین موجود است.